Beauty & Fashion
Subscribe SubscribedDeprecated: Function bp_core_get_user_domain is deprecated since version 12.0.0! Use bp_members_get_user_url() instead. in /home/thearttellercm/tiptuber.com/wp-includes/functions.php on line 6078
1885 doğumlu Alman filozof Ernst Bloch, genç yaşlarda sosyalizmi benimsemiş, hayatının ilerleyen yıllarında ise sıkı bir Nazi karşıtı olarak yazılar kaleme almış ve bu yüzden ülkesinden kaçmak durumunda kalmıştır. Özellikle ütopya ve umut kavramları üzerine çalışan Bloch, insanların bilinçlenmesine yardımcı olduğu için ütopyaların varlığının önemli olduğunu savunmuştur. Bununla birlikte, gerek ütopyalara gerekse de sosyalizme karşı mutlak bir güven duymanın değil, onun yerine bunlara karşı bir umut beslemenin önemli ve değerli olduğunu dile getirmiştir. Umut, demiştir Bloch, hayal kırıklığını da içinde barındırır, hatta insanı hayal kırıklığına uğratmak zorundadır. Diğer bir ifadeyle, insanların henüz-var-olmayan sayısız istek, arzu, duygu ve eyleme gebe bu dünyada varlığını sürdürürken sabit ve değişmez bir güven ile değil, içinde olasılıklar barındıran bir umut ile yaşamını insanca sürdürebileceğini söylemiştir.
Sosyalizmin ve sosyalizmin köklerine inen ütopya fikrinin, insanın yabancılaşmasına engel olduğunu ifade eden Bloch, Marksist sosyalist anlayışta eksik olanın ise bu insani yan olduğunu belirtir. Bloch’a göre Marksizm, sosyalizmin ideolojik, politik ve ekonomik boyutunu irdeleyip formülize ederken, aslında insanın sanat, spor ve eğlence yönünü gözden kaçırarak sosyalizmin bu alanlarda neler yapabileceğini dikkate almamıştır. Bu anlamda, kendisinin röportajda da dediği gibi, sosyalizm üzerine getirdiği bu yorum-eleştiri, içeriden gelen bir darbe olarak görüldüğünden diğer sosyalistleri oldukça endişelendirmiş ve korkutmuştur.
Eserlerinde özellikle “eğitilmiş umut” kavramının altını çizen Bloch, insanın korkusuzca önündeki mevcut ve hatta namevcut seçenekleri incelemesini ve gerekirse onlara umut bağlamasını desteklemiştir. Nitekim, ütopik bir idealin içindeki potansiyeli yalnızca onun gerçekleşme ihtimaline inananlar ortaya çıkarabilmektedir. Bloch da yaşamı boyunca bu düsturu benimsemiş, çalkantılı yaşamı boyunca sosyalizme ve insanın insanca yaşama fırsatını sunacak fikirlere bel bağlamıştır.
İnsanın henüz tamamlanmadığını ifade eden Bloch, yaşamı boyunca dini öğretiler üzerinde durmuş ve bunların insan yaşamındaki yerini belirlemeye çalışmıştır. Son kertede, gerek Doğu gerekse de Batı insanının farklı biçimlerde de olsa can sıkıntısı ile çevrelendiğini ve bunu din ile giderdiğini belirten Bloch, var olma durumunu bir vakuma benzetmektedir. İnsan bu boşluğa son hızla sürüklenmektedir ve kendisini kurtaracak, onu yabancılaşmanın elinden alacak yola ihtiyaç duymaktadır. Bu noktada, bütünsel bir tarih anlayışı ile evrene yaklaşan Bloch, insanın doğa ile bir bütün olması gerektiğini belirterek insanın “yuva”sını bulması gerektiğinin altını çizer.
Bu genel hattı çizdikten sonra, kanala taşıdığımız bu kayda gelelim. 1961 tarihinde kendisiyle gerçekleştirilen bu röportajda Bloch, yukarıda çizdiğim çerçeve genelinde felsefesinden, görüşlerinden ve öngörülerinden bahsediyor. Özellikle ütopya, sosyalizm ve umut gibi kavramları Bloch’un ağzından dinlemek, hele ki kendi yaşamından verdiği örneklerle bunları görmek hiç kuşku yok ki Ernst Bloch’u az veya çok tanıyanlar için kıymetli olacaktır. Onu tanımayanlar için de bir anlamda tanışma fırsatı sunabilir bu kayıt.
Kaydın çevirisini Matthias Kyska yaptı, düzenlemesini ise Kerem Duymuş gerçekleştirdi. Bana düşen ise son kontrolü yapıp ufak tefek dokunuşlar yapmak oldu. Bu iki isim olmasaydı böylesi değerli bir kaydı Türkçeye kazandırma fırsatına sahip olmayacaktık. Bu açıdan her ikisine de tekrar teşekkür etmek istiyorum.
Esen kalmanıza dair umutlarınızı yitirmemeniz dileğiyle.
Çeviri: Matthias Kyska
Twitter: https://twitter.com/mkyska
Düzenleme: Kerem Duymuş
Twitter: https://twitter.com/KeremDuymus
Son Kontrol: Ümid Gurbanov
Blog: https://suigeneris.substack.com
Patreon: https://patreon.com/umidgurbanov